Provinciale verkiezingen en waterschapsverkiezingen 2023

Elke stem telt, maar alle partijen laten een deel van hun kiezers in de steek. Alle partijwebsites bevatten toegankelijkheidproblemen. Ook alle stemhulpen zijn niet voor iedereen bedienbaar en bruikbaar. De verkiezingspagina's op de websites van de 12 provincies en 21 waterschappen zijn in het algemeen goed tot enkele zelfs heel goed toegankelijk.

Datum onderzoek: 14 maart 2023

Conclusies

Elke stem telt. Grote groepen mensen worden nu uitgesloten bij de komende verkiezingen. Ook de stemhulpen (Kieskompas, Stemwijzer, MijnStem en Steffie) bevatten toegankelijkheidsproblemen waardoor niet iedereen deze stemhulpen kan gebruiken.
Dan hier de belangrijkste tips op een rijtje:

Toegankelijkheid partijwebsites

Van elke partijwebsite is de hoofdpagina met software geautomatiseerd onderzocht op toegankelijkheidsproblemen. Met software kan slechts een deel van de problemen gevonden worden. Dat betekent dat elke website mogelijk meer problemen heeft. Op een aantal aspecten hebben we alle websites handmatig onderzocht. Dat tezamen vormt het aantal bevindingen dat achter de naam van de partij staat.

Toegankelijkheid partijwebsites provinciale verkiezingen
Overheidsorganisatie Aantal partijen Gemiddeld aantal bevindingen
Provincie Drenthe
  1. PvdA (24)
  2. Forum voor Democratie (23)
  3. VVD (37)
  4. CDA (24)
  5. GroenLinks (7)
  6. PVV (3)
  7. ChristenUnie (33)
  8. SP (12)
  9. D66 (18)
  10. Sterk Lokaal Drenthe (20)
  11. 50PLUS (16)
  12. Partij voor de Dieren (24)
  13. Jezus Leeft (9)
  14. JA22 (20)
  15. BBB (227)
  16. Alliantie (56)
  17. Volt (5)
  18. SGP (19)
  19. BVNL (23)
1932
Provincie Flevoland
  1. Forum voor Democratie (23)
  2. VVD (32)
  3. PVV (7)
  4. GroenLinks (7)
  5. CDA (15)
  6. PvdA (20)
  7. ChristenUnie (15)
  8. SP (13)
  9. 50PLUS (23)
  10. D66 (12)
  11. Partij voor de Dieren (32)
  12. SGP (49)
  13. Krachtig Flevoland (5)
  14. Sterk Lokaal Flevoland (20)
  15. JA21 (15)
  16. BVNL (23)
  17. BBB (227)
1732
Provincie Friesland
  1. CDA (13)
  2. Forum voor Democratie (23)
  3. PvdA (44)
  4. VVD (31)
  5. FNP (38)
  6. GroenLinks (76)
  7. ChristenUnie (57)
  8. PVV (22)
  9. SP (14)
  10. D66 (16)
  11. Partij voor de Dieren (23)
  12. 50PLUS (35)
  13. JA21 (16)
  14. BVNL (23)
  15. Provinciaal Belang Fryslân (24)
  16. AWP (75)
  17. BBB (228)
1745
Provincie Gelderland
  1. VVD (41)
  2. Forum voor Democratie (23)
  3. CDA (61)
  4. GroenLinks (7)
  5. PvdA (29)
  6. D66 (4)
  7. ChristenUnie (14)
  8. PVV (22)
  9. SP (13)
  10. SGP (21)
  11. Partij voor de Dieren (27)
  12. 50PLUS (26)
  13. Lokale Partijen Gelderland (27)
  14. BBB (227)
  15. ONS Gelderland (16)
  16. BVNL (23)
  17. JA21 (16)
  18. Volt (55)
1836
Provincie Groningen
  1. GroenLinks (7)
  2. PvdA (31)
  3. Forum voor Democratie (23)
  4. ChristenUnie (35)
  5. SP (12)
  6. VVD (36)
  7. CDA (14)
  8. Groninger Belang (45)
  9. D66 (12)
  10. PVV (12)
  11. Partij voor het Noorden (27)
  12. Partij voor de Dieren (32)
  13. 50PLUS (15)
  14. BBB (227)
  15. BVNL (23)
  16. Volt (38)
  17. SGP (629)
  18. Jezus Leeft (9)
  19. JA21 (16)
1965
Provincie Limburg
  1. CDA (14)
  2. Forum voor Democratie (23)
  3. PVV (16)
  4. VVD (12)
  5. SP (13)
  6. GroenLinks (7)
  7. PvdA (23)
  8. D66 (4)
  9. LOKAAL-LIMBURG (26)
  10. Partij voor de Dieren (30)
  11. 50PLUS (22)
  12. ChristenUnie (36)
  13. BBB (227)
  14. Limburgse Senioren Partij (10)
  15. BVNL (23)
  16. AWP (73)
  17. JA21 (16)
  18. Omzien! (14)
  19. Jezus Leeft (9)
  20. Hart voor Vrijheid (21)
2031
Provincie Noord-Brabant
  1. VVD (36)
  2. Forum voor Democratie (23)
  3. CDA (14)
  4. SP (14)
  5. D66 (14)
  6. GroenLinks (7)
  7. PVV (46)
  8. PvdA (27)
  9. 50PLUS (36)
  10. Partij voor de Dieren (25)
  11. Lokaal Brabant (13)
  12. ChristenUnie-SGP (16)
  13. Volt (52)
  14. BVNL (23)
  15. BBB (227)
  16. JEZUS LEEFT (9)
  17. AWP (86)
  18. Alliantie (65)
  19. Ouderen Appèl (29)
  20. JA21 (16)
2039
Provincie Noord-Holland
  1. Forum voor Democratie (23)
  2. GroenLinks (5)
  3. VVD (34)
  4. D66 (4)
  5. PvdA (20)
  6. CDA (25)
  7. Partij voor de Dieren (29)
  8. PVV (11)
  9. SP (12)
  10. ChristenUnie (58)
  11. DENK (19)
  12. 50PLUS (15)
  13. Volt (40)
  14. BVNL (23)
  15. Nederland met een PLAN (SVP) (7)
  16. Piratenpartij (27)
  17. JA21 (16)
  18. AWP (55)
  19. Onafhankelijke Politiek-NH (OPNH) (37)
  20. BBB (227)
  21. Namens Noord-Hollanders. (20)
  22. CODE ORANJE (13)
  23. JEZUS LEEFT (9)
2332
Provincie Overijssel
  1. CDA (15)
  2. Forum voor Democratie (23)
  3. VVD (32)
  4. GroenLinks (7)
  5. PvdA (20)
  6. ChristenUnie (71)
  7. PVV (17)
  8. SP (14)
  9. D66 (4)
  10. SGP (19)
  11. 50PLUS Overijssel (21)
  12. Partij voor de Dieren (23)
  13. BBB (227)
  14. JA21 (17)
  15. Samen Lokaal Twente (10)
  16. BVNL (23)
  17. Volt (41)
  18. Alliantie (56)
  19. Jezus Leeft (9)
1934
Provincie Utrecht
  1. GroenLinks (7)
  2. VVD (35)
  3. Forum voor Democratie (23)
  4. CDA (23)
  5. D66 (12)
  6. PvdA (14)
  7. ChristenUnie (71)
  8. PVV (6)
  9. Partij voor de Dieren (31)
  10. SP (12)
  11. SGP (21)
  12. 50PLUS (15)
  13. DENK (19)
  14. Zwarte piet is zwart (3)
  15. BBB (227)
  16. JA21 (16)
  17. Volt (49)
  18. BVNL (23)
  19. U26 GEMEENTEN (47)
1934
Provincie Zuid-Holland
  1. Forum voor Democratie (24)
  2. VVD (31)
  3. GroenLinks (7)
  4. D66 (11)
  5. PvdA (26)
  6. CDA (25)
  7. PVV (24)
  8. ChristenUnie (24)
  9. 50PLUS (35)
  10. Partij voor de Dieren (24)
  11. SP (13)
  12. SGP (20)
  13. DENK (45)
  14. BBB (227)
  15. BVNL (23)
  16. JA21 (16)
  17. AWP (84)
  18. GOUD (38)
  19. Volt (40)
  20. Jezus Leeft (12)
2037
Provincie Zeeland
  1. CDA (19)
  2. SGP (22)
  3. VVD (37)
  4. PvdA-GroenLinks (25)
  5. Forum voor Democratie (23)
  6. Partij voor Zeeland (24)
  7. ChristenUnie (90)
  8. 50PLUS (38)
  9. SP (13)
  10. PVV (44)
  11. D66 (14)
  12. Partij voor de Dieren (26)
  13. BVNL (23)
  14. BBB (231)
  15. AWP (54)
  16. JA21 (16)
1644

Toegankelijkheid partijwebsites waterschapsverkiezingen
Overheidsorganisatie Aantal partijen Gemiddeld aantal bevindingen
Waterschap Aa en Maas
  1. Water Natuurlijk (5)
  2. CDA (14)
  3. VVD (32)
  4. PvdA (12)
  5. 50PLUS (41)
  6. AWP (187)
  7. Ouderen Appèl (7)
  8. BBB (212)
  9. Partij voor de Dieren (39)
961
Waterschap Amstel Gooi en Vecht
  1. VVD (29)
  2. PvdA (16)
  3. Partij voor de Dieren (29)
  4. Water Natuurlijk (18)
  5. CDA (8)
  6. De Groenen (55)
  7. 50PLUS (14)
  8. ChristenUnie (21)
  9. AWP (79)
  10. BVNL (22)
  11. BBB (212)
  12. De Republikeinse Politieke Partij
1242
Waterschap Brabantse Delta
  1. VVD (11)
  2. Ons Water (137)
  3. CDA (15)
  4. West-Brabant Waterbreed (36)
  5. Water Natuurlijk (14)
  6. PvdA (12)
  7. Partij voor de Dieren (26)
  8. 50PLUS (41)
  9. BVNL (22)
  10. BBB (212)
  11. Ouderen Appèl (29)
  12. AWP (90)
1254
Waterschap De Dommel
  1. Water Natuurlijk (13)
  2. VVD (30)
  3. CDA (11)
  4. PvdA (12)
  5. 50PLUS (34)
  6. Werken aan Water (6)
  7. AWP (78)
  8. Partij voor de Dieren (40)
  9. Bedrijfsbelangen (26)
  10. BVNL (22)
  11. BBB (216)
  12. Ouderen Appèl (12)
1242
Wetterskip Fryslân
  1. CDA (17)
  2. Water Natuurlijk (14)
  3. PvdA (44)
  4. FNP (38)
  5. VVD (34)
  6. Lagere Lasten Burger (12)
  7. ChristenUnie (25)
  8. Partij voor de Dieren (28)
  9. BBB (212)
  10. BVNL (22)
  11. AWP (79)
1148
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
  1. SGP (629)
  2. Water Natuurlijk (14)
  3. 50PLUS (14)
  4. VVD (18)
  5. AWP (83)
  6. Partij voor de Dieren (36)
  7. CDA (15)
  8. ChristenUnie (20)
  9. PvdA (10)
  10. Waterschap@Inwonersbelangen (57)
  11. BBB (212)
  12. BVNL (22)
  13. Ondernemend Water (6)
  14. De Groenen (36)
1484
Hoogheemraadschap van Delfland
  1. VVD (30)
  2. PvdA (11)
  3. Water Natuurlijk (10)
  4. AWP (112)
  5. Partij voor de Dieren (43)
  6. CDA (12)
  7. 50PLUS (33)
  8. ChristenUnie (18)
  9. BVNL (22)
  10. BBB (212)
  11. JA21 (52)
  12. GOUD (10)
1247
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
  1. Waterplatform Groen, Water & Land (15)
  2. PvdA (20)
  3. VVD (18)
  4. Water Natuurlijk (13)
  5. CDA (13)
  6. 50PLUS (14)
  7. AWP (76)
  8. Boeren Burgers Waterbelang (6)
  9. ChristenUnie (10)
  10. De Groenen-Piraten (26)
  11. De VrijeLijst (19)
  12. Actief Voor Water (6)
  13. Nederland met een PLAN (SVP) (7)
  14. Partij voor de Dieren (22)
  15. BVNL (22)
  16. BBB (212)
1631
Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard
  1. Water Natuurlijk (11)
  2. CDA (10)
  3. VVD (13)
  4. PvdA (18)
  5. 50PLUS (73)
  6. SGP-ChristenUnie (104)
  7. Ons-Platteland (16)
  8. AWP (51)
  9. Partij voor de Dieren (27)
  10. BVNL (22)
  11. BBB (212)
  12. JA21 (52)
  13. GOUD (10)
1348
Waterschap Hunze en Aa's
  1. Water Natuurlijk (14)
  2. PvdA (13)
  3. VVD (11)
  4. CDA (14)
  5. AWP (42)
  6. 50PLUS (16)
  7. ChristenUnie (37)
  8. Groninger Belang (5)
  9. BBB (215)
  10. Water in Bedrijf (31)
  11. BVNL (22)
1138
Waterschap Limburg
  1. Waterbelang Parkstad (37)
  2. Water Natuurlijk (14)
  3. Waterbelang Westelijke Mijnstreek (37)
  4. Waterbelang Midden-Limburg (37)
  5. VVD (12)
  6. Waterbelang Heuvelland (38)
  7. Lokaal Limburg (17)
  8. Waterbelang Venlo (47)
  9. Waterbelang Land van Weert + Leudal (23)
  10. Waterbelang Maastricht (29)
  11. Waterbelang Venray en Maasduinen (43)
  12. Waterbelang Horst-Helden-Beesel (27)
  13. 50PLUS (22)
  14. BVNL (22)
  15. Partij voor de Dieren (35)
  16. Partij voor Water Veiligheid (4)
  17. BBB (216)
  18. AWP (70)
1841
Waterschap Noorderzijlvest
  1. Water Natuurlijk (13)
  2. PvdA (13)
  3. ChristenUnie (17)
  4. CDA (9)
  5. Betaalbaar Water (13)
  6. VVD (36)
  7. 50PLUS (73)
  8. Groninger Belang (6)
  9. Student & Water (7)
  10. BBB (212)
  11. BVNL (22)
1138
Hoogheemraadschap van Rijnland
  1. VVD (22)
  2. PvdA (27)
  3. Water Natuurlijk (10)
  4. CDA (12)
  5. Partij voor de Dieren (26)
  6. 50PLUS (15)
  7. ChristenUnie-SGP (12)
  8. AWP (66)
  9. GOUD (10)
  10. BBB (212)
  11. JA21 (52)
  12. Ondernemend Water (7)
  13. BVNL (22)
1338
Waterschap Rivierenland
  1. CDA (20)
  2. Water Natuurlijk (14)
  3. VVD (14)
  4. PvdA (8)
  5. Partij voor de Dieren (27)
  6. 50PLUS (27)
  7. SGP (17)
  8. ChristenUnie (12)
  9. AWP (93)
  10. JA21 (52)
  11. BVNL (22)
  12. Water Lokaal (8)
  13. BBB (210)
1340
Waterschap Scheldestromen
  1. CDA (19)
  2. SGP (19)
  3. Waterschapspartij Zeeuws-Vlaanderen (212)
  4. Partij voor Zeeland (24)
  5. VVD (37)
  6. PvdA (25)
  7. Water Natuurlijk (14)
  8. ChristenUnie (13)
  9. 50PLUS (37)
  10. Algemene Waterschapspartij (60)
1046
Waterschap Vallei en Veluwe
  1. VVD (14)
  2. ChristenUnie (38)
  3. CDA (13)
  4. Water Natuurlijk (14)
  5. PvdA (25)
  6. SGP (19)
  7. Lokaal Waterbeheer (8)
  8. AWP (106)
  9. 50PLUS (37)
  10. Ondernemend Water (47)
  11. Partij voor de Dieren (34)
  12. BBB (212)
  13. BVNL (22)
1345
Waterschap Vechtstromen
  1. Water Natuurlijk (18)
  2. CDA (14)
  3. AWP (115)
  4. VVD (15)
  5. 50PLUS (15)
  6. ChristenUnie (6)
  7. Ouderenpartij (17)
  8. SGP (18)
  9. BBB (216)
  10. BVNL (22)
1046
Waterschap Drents Overijsselse Delta
  1. Water Natuurlijk (13)
  2. VVD (15)
  3. CDA (10)
  4. Gemeentebelangen Drenthe-Overijssel (18)
  5. ChristenUnie (10)
  6. AWP (46)
  7. 50PLUS (35)
  8. SGP (17)
  9. BBB (212)
  10. BVNL (22)
  11. Partij voor de Dieren (32)
1139
Waterschap Rijn en IJssel
  1. CDA (12)
  2. Water Natuurlijk (7)
  3. PvdA (11)
  4. VVD (37)
  5. Vrienden van de Berkel (12)
  6. 50PLUS (36)
  7. AWP (56)
  8. Ondernemend Water (9)
  9. BBB (212)
944
Waterschap Hollandse Delta
  1. Waterschapspartij Hollandse Delta (93)
  2. VVD (30)
  3. PvdA (18)
  4. 50PLUS (35)
  5. CDA (14)
  6. Hollandse Delta Natuurlijk (9)
  7. Water Natuurlijk (13)
  8. SGP (20)
  9. ChristenUnie (16)
  10. AWP (41)
  11. BBB (212)
  12. Partij voor de Dieren (25)
  13. JA21 (52)
  14. GOUD (10)
  15. BVNL (22)
1541
Waterschap Zuiderzeeland
  1. Water, Wonen en Natuur (10)
  2. ChristenUnie-SGP (15)
  3. VVD (16)
  4. 50PLUS (23)
  5. CDA (22)
  6. AWP (41)
  7. BVNL (22)
  8. BBB (216)
846

Stemhulpen

Voor deze verkiezingen zijn er een aantal websites waar je informatie kunt vinden over de verkiezingen, het stemmen en de keuzehulpen bij het stemmen. Hieronder volgt het overzicht met achter de websitenaam het aantal automatisch en handmatig gevonden toegankelijkheidsproblemen.

Waar is mijn stemlokaal
Kieskompas
MijnStem
Steffie
Stemwijzer
Unie van Waterschappen
IPO

Over dit onderzoek

Dit onderzoek vond plaats van 7 februari 2023 tot 10 maart 2023. Het oorspronkelijke plan was om de meest toegankelijke partijwebsites te benoemen. Geen partij verdient echter die eer.
Ook was het plan om dit onderzoeksrapport te larderen met anekdotes en voorbeelden. Helaas is door ziekte het verslag sterk ingekort.

Voor dit toegankelijkheidsonderzoek gebruikten we de open source test library axe-core 4.6.3 van Deque Systems. Hiermee kan 57% van de toegankelijkheidsproblemen op een hele website automatisch worden gevonden.
Handmatig controleerden we de volgende onderdelen, met tussen haakjes het aantal keren dat het mis ging:

Voor het verzamelen van data gebruiken wij eigen tools en slimmigheidjes.