Toegankelijkheidsverklaringen van websites

De Nederlandse overheid wil dat overheidsinformatie toegankelijk is voor al haar burgers. Via de toegankelijkheidsverklaring moeten overheden zich verantwoorden. Een van de mogelijkheden die aan overheden wordt geboden is dat ze dit via toegankelijkheidsverklaring.nl doen. Op basis van wat er openbaar gepubliceerd is in het register verzamelen wij maandelijks alle data. Die zetten wij op deze pagina om naar interessante cijfers. Deze cijfers combineren we met cijfers uit andere bronnen zoals de verzamelde data van 200 OK.

Toegankelijkheidsverklaring.nl

Op 01-12-2024 zijn er 6460 toegankelijkheidsverklaringen (alleen websites, geen apps).
De toegankelijkheidsverklaringen van websites bevatten 7143 websites en webdomeinen. Rectificatie: tussen 1 oktober 2022 en 14 september 2023 hebben we verkeerde cijfers gepubliceerd; het hoofddomein werd dubbel geteld. De percentages in onderstaand figuur klopte daardoor niet en de cijfers werden helaas iets te positief getoond. Dit is imiddels met terugwerkende kracht hersteld.
Er zijn 538 websites met een status A (organisaties geven hiervan aan dat de website handmatig onderzocht is en voldoet).
377 verklaringen met een status A zijn door Logius gecontroleerd en goed bevonden.
Geregeld controleert 200 OK de homepages van de websites met de status A door middel van een automatisch onderzoek. Gebleken is dat er dan slechts 20% tot 25% geen fouten bevatten.

Toegankelijkheid websites overheden

Na automatische en handmatige toegankelijkheidstesten is het noodzakelijk om de website door mensen te testen. WCAG is namelijk het minimum als het gaat om toegankelijkheid. Gebruikerstesten wijzen uit of de toegankelijkheid ook nog op een voor mensen begrijpelijke manier is geïmplementeerd. op basis van de verklaringen kun je dus nooit met 100% zekerheid zeggen of een website toegankelijk is. Tevens is een toegankelijkheidsonderzoek een momentopname. In de meeste gevallen zul je binnen 1 jaar nieuwe toegankelijkheidsproblemen op de website aantreffen.

2% is getoetst op toegankelijkheid en er zijn geen bevindingen.
1% zou toegankelijk zijn, maar de verklaring bevat vormfouten.
16% is bewezen ontoegankelijk.
5% zal binnen 6 maanden onderzocht worden op toegankelijkheid.
18% heeft een verklaring, maar de toegankelijkheid is onbekend.
58% heeft geen verklaring; de toegankelijkheid is onbekend..

01-12-2024, bron: toegankelijkheidsverklaring.nl en herziene data van 200 OK

De meeste overheidsorganisaties hebben meer dan een website. Je kunt in je toegankelijkheidsverklaring bij een website meer dan een webdomein opnemen. Dit komt bijvoorbeeld voor bij websites waar de formulieren op een ander domein of subdomein staan. Als alle overheidsorganisaties al hun websites en webdomeinen invoeren zouden er naar schatting 11600 adressen van websites in het register moeten staan.

Inventarisatie webdomeinen

Bij 200 OK wordt al ruim 10 jaar websites van overheden verzameld. Waar letten we op als we een webdomein verbinden aan een overheidsinstantie?

Het logo of woordmerk staat prominent in de kop van de pagina en is van een overheidsinstantie.
De afzender staat in de footer vermeld en is een overheidsinstantie.
Eigenaar, afzender of oprachtgever staat vermeld in het colofon of de contactpagina en is een overheidsinstantie.
Het webdomein of het subdomein is van een overheidsinstantie.
De genoemde organisatie is een samenwerking van 1 of meerdere overheidsinstanties en/of een overheidsinstantie is leidend in deze samenwerking.
De dienst aangeboden op het webdomein is onderdeel van een belangrijke, vaak wettelijke taak van een overheidsinstantie.
De inhoud van de website of het webdomein is onderdeel van een belangrijke, vaak wettelijke taak van een overheidsinstantie.

Niet alle overheidsinstanties vallen onder het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid (Wet digitale overheid).

Grotere stijging aantal gepubliceerde verklaringen van websites

In de grafiek zie je het aantal toegankelijkheidsverklaringen voor websites in het register sinds de invulassistent in 2020 live ging. Deze zijn onderverdeeld in de status A tot en met D.

Toon toegankelijke tabel

Tijdstip	Status A	Status B	Status C	Status D	Totaal
'20 Q2	19	41	31	17	108
'20 Q3	80	350	895	467	1792
'20 Q4	103	456	1202	626	2387
'21 Q1	136	598	1167	660	2561
'21 Q2	163	809	1131	663	2766
'21 Q3	192	947	1082	678	2899
'21 Q4	247	1109	1068	725	3149
'22 Q1	259	1189	1017	748	3213
'22 Q2	276	1302	1039	755	3372
'22 Q3	292	1372	1045	789	3498
'22 Q4	338	1449	1043	780	3610
'23 Q1	360	1522	1034	866	3782
'23 Q2	355	1603	999	954	3911
'23 Q3	380	1637	1112	1373	4502
'23 Q4	435	1677	1262	1636	5010
'24 Q1	465	1838	1245	1872	5420
'24 Q2	479	2037	674	2534	5724
'24 Q3	507	2286	671	2586	6050

Opmerking: op 10 november 2022 zijn een aantal cijfers gecorrigeerd. De verbeterde cijfers zijn gebaseerd op opgeschoonde data en verbeteringen aan de software bij 200 OK. Met name de cijfers van Q3 2020 klopten niet.

3-10-2024 bron: toegankelijkheidsverklaring.nl (verzameld door 200 OK sinds 2020)

De toegankelijkheidsverklaringen voor apps zijn niet opgenomen in bovenstaande grafiek. Dit zijn er inmiddels 431.

Betekenis van de status

Status A. Er is maximaal 3 jaar geleden een onderzoek uitgevoerd. Er zijn geen problemen gevonden en de site voldoet geheel.
Status B. Er is een onderzoek uitgevoerd, problemen en de gevolgen voor gebruikers zijn benoemd en (herstel) maatregelen zijn gepland.
Status C. Er is een eerste stap gezet, bijvoorbeeld een eerste onderzoek ingepland. De mate van toegankelijkheid is nog grotendeels onbekend.
Status D. Er zijn nog geen concrete stappen gezet. Wel is een verklaring beschikbaar.
Geen verklaring? Er is geen enkele informatie over de toegankelijkheid van de website beschikbaar. Deze websites (of webdomeinen) staan nog niet in het register maar mogelijk wel in het dashboard met een status E.

Opmerkelijke momenten

Op 23 september 2020 (2020 Q3) is de wettelijke verplichting 'digitale toegankelijkheid overheid ingegaan'. In de grafiek is goed zichtbaar dat heel veel overheden na deze deadline gestart zijn met invullen.
Na 2020 is er een geleidelijke groei te zien van het aantal verklaringen. Het aantal websites dat handmatig is onderzocht groeit even hard mee. Dat betekent dat het aantal niet onderzochte websites vrijwel gelijk blijft sinds 23 september 2020.
In de 2e helft van 2023 worden websites en apps zonder verklaring op dashboard.digitoegankelijk.nl gepubliceerd. Die websites en apps krijgen de status E.

Controle door Logius

Logius controleert verklaringen met de status A en B op volledigheid in de rapportage. De kwaliteit an het onderzoek en de inhoud van het rapport valt buiten deze controle. Logius is rond het eerste kwartaal van 2021 gestart met controleren.

Status toegankelijkheidsverklaring	Nog niet gecontroleerd	Goedgekeurd	Afgekeurd
Status A	5	377	156
Status B	30	2101	360

01-12-2024, bron: toegankelijkheidsverklaring.nl.

Toegankelijkheidsproblemen

Helaas, er is geen compleet beeld meer te krijgen van de toegankelijkheidsproblemen en de verbetering sinds 2020. We komen een foutief aantal succescriteria (soms 51 in plaats van 50) aan. De presentatievorm en het id in de URL van toegankelijkheidsverklaring.nl zijn aangepast waardoor de verzamelde cijfers meer aan elkaar zijn te koppelen en te vergelijken. Naar mijn persoonlijke mening een slechte ontwerpkeuzes. Het heeft inmiddels veel van mijn vrije tijd gekost, om tot de conclusie te komen dat het meten in tijd niet zuiver en betrouwbaar aanvoelt. :(

Op basis van alle ingevulde toegankelijkheidsverklaringen kan je een goed beeld krijgen van de toegankelijkheidsproblemen op overheidswebsites en de verbeteringen in tijd. Er zijn in totaal 18307 toegankelijkheidsproblemen vastgelegd. In onderstaande overzicht de top 51 succescriteria waar een of meer bevindingen van zijn gemeld.

Top 51 succescriteria met een probleem (alleen websites)
Succescriterium	Aantal
0.0.0	-1

01-12-2024, bron: openbare data op toegankelijkheidsverklaring.nl

In bovenstaand overzicht komen de bevindingen uit -1 verklaringen van websites met een status B.

Kjk ook bij 431 toegankelijkheidsverklaringen voor apps